รู้จักโรคซึมเศร้าตามฤดูกาล เมื่ออากาศหนาวทำให้เหงาใจ
โรคซึมเศร้าตามฤดูกาล ภาวะที่ทำให้จิตใจอ่อนแอ
เคยรู้สึกไหม? เมื่ออากาศเย็นลงหลายคนมักจะรู้สึกเหงาและหดหู่อย่างบอกไม่ถูก จนไม่อยากจะออกไปเจอใคร ซึ่งอาการเหล่านี้เกิดจาก “โรคซึมเศร้าตามฤดูกาล”
อย่างไรก็ตาม หลายคนอาจจะยังไม่เคยได้ยินโรคนี้ และไม่รู้ว่าคืออะไร ในบทความนี้จึงจะพามาทำความรู้จักกับโรคซึมเศร้าตามฤดูกาล ภาวะซึมเศร้าที่มักจะเกิดเมื่อฤดูหนาวมาเยือน ไปดูพร้อมกันในบทความได้เลย
โรคซึมเศร้าตามฤดูกาล คืออะไร
โรคซึมเศร้าตามฤดูกาล (Seasonal Affective Disorder: SAD) เป็นโรคซึมเศร้าชนิดหนึ่ง แต่จะเกิดขึ้นในช่วงฤดูกาลใดฤดูกาลหนึ่งเท่านั้น และเมื่อผ่านฤดูนั้นไป อาการก็จะค่อย ๆ ดีขึ้น ซึ่งโดยส่วนใหญ่มักจะเกิดขึ้นในช่วงฤดูหนาว โรคนี้จึงถูกเรียกอีกชื่อว่า โรคซึมเศร้าฤดูหนาว (Winter Depression)
แม้ว่าประเทศไทยจะมีช่วงฤดูหนาวสั้น แต่ก็สามารถพบโรคนี้ได้ในช่วงเปลี่ยนจากฤดูร้อนเข้าสู่ฤดูฝน หรือเปลี่ยนจากสภาพอากาศร้อนเข้าสู่อากาศหนาวได้เช่นเดียวกัน โดยโรคซึมเศร้าตามฤดูกาล จะส่งผลกระทบต่อความรู้สึก และการใช้ชีวิตประจำวัน ทำให้รู้สึกเศร้า หดหู่ เหนื่อยล้า อ่อนเพลีย หากปล่อยทิ้งไว้ในระยะยาว อาจทำให้กลายเป็นโรคซึมเศร้าจริง ๆ ได้
โรคซึมเศร้าตามฤดูกาล เกิดจากอะไร
ในปัจจุบัน สาเหตุของโรคซึมเศร้าตามฤดูกาลยังไม่ชัดเจนนัก แต่โดยทั่วไปโรคซึมเศร้าตามฤดูกาล จะเกิดจากปัจจัยต่อไปนี้
- พันธุกรรม: คนที่มีคนในครอบครัวเป็นโรคซึมเศร้า จะมีโอกาสเกิดโรคซึมเศร้าตามฤดูกาลได้มากกว่าคนอื่น
- การขาดแสงในฤดูหนาว: ในช่วงฤดูหนาว ร่างกายจะสัมผัสแดดน้อยลง ซึ่งจะส่งผลกระทบต่อนาฬิกาชีวิต ที่ควบคุมระบบการทำงานต่าง ๆ ในร่างกาย รวมถึงทำให้ฮอร์โมนเซโรโทนิน และเมลาโทนิน ทำงานผิดปกติ จนส่งผลกระทบต่อการนอนหลับ ทำให้ง่วงนอน และซึมเซา จนกลายเป็นโรคซึมเศร้าตามฤดูกาล
- มีโรคประจำตัว: คนที่มีโรคประจำตัวเป็นทุนเดิม เช่น โรคไบโพลาร์ หรือโรคซึมเศร้า มีความเสี่ยงที่จะเกิดโรคซึมเศร้าตามฤดูกาลได้ง่าย
- ปัจจัยทางร่างกาย: แม้ว่าจะไม่มีความเครียดใด ๆ แต่ถ้าหากสารสื่อประสาท หรือสารเคมีในสมองทำงานผิดปกติ ก็อาจทำให้เกิดโรคซึมเศร้าตามฤดูกาลขึ้นมาได้
อาการของโรคซึมเศร้าตามฤดูกาล
สำหรับอาการของโรคซึมเศร้าตามฤดูกาล จะไม่ต่างจากโรคซึมเศร้าทั่วไป โดยจะรู้สึกหมดหวัง หดหู่ อ่อนเพลีย ไม่มีเรี่ยวแรง รู้สึกไม่อยากทำอะไร และมักจะเก็บตัวอยู่คนเดียว ซึ่งพฤติกรรมเหล่านี้จะส่งผลต่อการใช้ชีวิตประจำวัน การทำงาน หรือการเข้าสังคมได้ ดังนั้น หากเริ่มมีอาการของโรคซึมเศร้าตามฤดูกาล ควรปรึกษาแพทย์ในเบื้องต้น เพื่อหาแนวทางรักษาที่เหมาะสม
การป้องกันโรคซึมเศร้าตามฤดูกาล
แม้ว่าโรคซึมเศร้าตามฤดูกาลจะสามารถหายไปเองได้เมื่อผ่านฤดูกาลนั้น ๆ ไป แต่การป้องกันไม่ให้เป็นโรคนี้ตั้งแต่แรกก็เป็นเรื่องที่ดีกว่า เพราะเชื่อว่าไม่มีใครอยากถูกขโมยความสุขไป
- รับแสงแดดในยามเช้าอย่างน้อย 30 นาทีอย่างสม่ำเสมอ เพื่อให้ร่างกายสดชื่น และเพิ่มการหลั่งเซโรโทนิน
- เมื่อรู้สึกเครียด แนะนำให้หากิจกรรมทำเพื่อผ่อนคลายความเครียด ไม่ว่าจะเป็นงานอดิเรกที่ชอบ การดูหนัง ฟังเพลง
- ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ
- รับประทานอาหารที่มีทริปโตเฟน (Tryptophan) เช่น เนื้อสัตว์ อาหารทะเล ไข่ นม เพราะทริปโตเฟนเป็นสารตั้งต้นของเซโรโทนิน ซึ่งจะช่วยลดอาการซึมเศร้า และทำให้นอนหลับได้ดีขึ้น
การรักษาโรคซึมเศร้าตามฤดูกาล
สำหรับใครที่รู้ตัวว่าเป็นโรคซึมเศร้าตามฤดูกาล ก็ไม่ต้องกังวลไป เพราะสามารถรักษาได้เช่นเดียวกับโรคซึมเศร้าอื่น ๆ ดังนี้
- ปรึกษาแพทย์: การเข้าปรึกษาจิตแพทย์ จะทำให้ได้รับคำปรึกษาอย่างเหมาะสม รวมถึงแพทย์จะประเมินอาการ และแนะนำแนวทางการรักษา เช่น การใช้ยา หรือการบำบัดด้วยแสง
- ใช้ยา: ในเบื้องต้นอาจรักษาด้วยยา โดยการใช้ยาต้านอาการซึมเศร้า เพื่อเพิ่มระดับเซโรโทนินในสมอง
- บำบัดด้วยแสง: การบำบัดด้วยแสง เป็นการจำลองการสัมผัสกับแสงแดด โดยใช้หลอดไฟชนิดพิเศษ อย่างไรก็ตาม การรักษาด้วยเทคนิคนี้จะต้องอยู่ภายใต้การดูแลของแพทย์
- ปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการใช้ชีวิต: เลือกทานอาหารที่มีประโยชน์ ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ สัมผัสแสงแดดบ้าง รวมถึงออกจากบ้านไปใช้ชีวิต จะช่วยลดความเครียด และอาการของโรคได้
โรคซึมเศร้าตามฤดูกาล เป็นภาวะที่มักจะมาเยือนในช่วงฤดูหนาว ทำให้เรารู้สึกอ่อนแอกว่าปกติ อย่าลืมดูแลใจของตัวเองให้ดี ออกไปรับแสงแดด สูดอากาศสดชื่น และหาความสุขเล็ก ๆ ในแต่ละวัน เพราะแม้อากาศจะหนาว แต่หัวใจก็ยังอบอุ่นได้เสมอ
ขอขอบคุณข้อมูลจาก
ติดตามเนื้อหาดีๆแบบนี้ได้ที่
Facebook : https://www.facebook.com/innnews.co.th
Twitter : https://twitter.com/innnews
Youtube : https://www.youtube.com/c/INNNEWS_INN
TikTok : https://www.tiktok.com/@inn_news
LINE Official Account : @innnews
