จดหมายฉบับสุดท้ายของ “ครูมัท” และความจริงที่ระบบการศึกษาไม่อาจปฏิเสธได้

กี่ครั้งแล้วที่สังคมไทยต้องหันกลับมาพูดถึงปัญหาภาระงานที่หนักหนาเกินไปของครูไทย? และอีกกี่ชีวิตที่ต้องสูญเสียเพราะความเงียบงันของระบบที่ไม่เคยเปลี่ยนแปลง?
ล่าสุด เมื่อวันที่ 16 มิถุนายนที่ผ่านมา เรื่องเศร้าสะเทือนใจเกิดขึ้นที่จังหวัดบุรีรัมย์ เมื่อ “ครูมัท” ข้าราชการครูวัย 39 ปี เขียนจดหมายฉบับสุดท้ายถึงความเครียดที่สะสมมานานจากภาระงานจำนวนมาก ก่อนตัดสินใจจบชีวิตของตนเองลง
ในจดหมายฉบับนั้น เธอถ่ายทอดความทุกข์ที่แบกรับไว้ ทั้งภาระด้านการเงิน การบัญชี เอกสารราชการที่ซับซ้อนจากระบบภายในโรงเรียนที่ไร้ประสิทธิภาพ
เธอต้องทำงานในรูปแบบที่ไม่เป็นระบบของโรงเรียน “เบิกเงินไปก่อน แล้วมาเคลียร์เอกสารภายหลัง” แต่เมื่อขั้นตอนกลับไม่เป็นไปตามแผน เธอกลับกลายเป็นผู้รับผิดชอบเพียงลำพัง ทั้งที่การกระทำทุกอย่างล้วนเป็นไปตามคำสั่งของผู้ที่อยู่เบื้องบน
และแน่นอนว่า ไม่ใช่เธอเพียงคนเดียวที่ต้องเผชิญกับวงจรนี้ เพราะในระบบการศึกษาไทย ยังมีครูอีกนับไม่ถ้วนที่กำลังเจ็บปวดกับภาระงานนอกเหนือจากการสอนที่ท่วมท้น
จากการสำรวจโดยเครือข่าย “ครูขอสอน” พบว่า กว่า 95% ของครูไทยทำงานเกิน 8 ชั่วโมงต่อวัน และ 58% ต้องทำงานที่ไม่เกี่ยวข้องกับการสอนนานเกิน 6 ชั่วโมงต่อสัปดาห์
ซึ่งหมายความว่า เวลาที่ครูควรจะได้ใช้ในการเตรียมบทเรียน หรือดูแลนักเรียน กลับต้องถูกกลืนหายไปกับงานเอกสาร ประชุม วางแผนเบิกงบ ทำรายงาน ฯลฯ
อีกทั้งครูบางคนยังต้อง “เสียสละ” ทั้งเงินและเวลาส่วนตัว เพื่อประคองระบบที่บกพร่อง ในขณะที่เมื่อเกิดปัญหา ก็กลับถูกมองว่าเป็น “ต้นเหตุ” ของความผิดพลาดเสียเอง
และที่เลวร้ายไปกว่านั้น ภาระงานที่ล้นมือ ยังต้องแลกกลับมาด้วยค่าตอบแทนที่สวนทางกับความเหนื่อยยาก ไม่แปลกเลยที่ครูบางคนจำต้องลาออก ไม่ใช่เพราะหมดรักในวิชาชีพ แต่เพราะไม่สามารถอดทนอยู่กับระบบที่มีปัญหาได้อีกต่อไป
ปัญหานี้ไม่ใช่เรื่องใหม่ Policy Watch จาก ThaiPBS เคยชี้ว่า รากเหง้าของปัญหาอยู่ที่โครงสร้างการบริหารแบบรวมศูนย์ของกระทรวงศึกษาธิการ เมื่อทุกอย่างถูกสั่งการจากส่วนกลาง โดยไม่รับฟังข้อจำกัดของแต่ละโรงเรียน การเปลี่ยนแปลงเพียงผิวเผินก็ไม่ต่างจากการ “แก้ปัญหาเฉพาะหน้า”
การลดภาระงานเป็นช่วงๆ หรือแค่บางงานบางชิ้น ย่อมไม่เพียงพอหากโครงสร้างอำนาจและวัฒนธรรมราชการยังคงเน้น “เอกสาร” มากกว่า “ผลลัพธ์” ที่จะเกิดขึ้น
ล่าสุด สิริพงศ์ อังคสกุลเกียรติ ผู้ช่วยรัฐมนตรีประจำกระทรวงศึกษาธิการ ได้ออกมาแสดงความเสียใจ และยอมรับว่าปัญหาภาระงานของครูมีอยู่ในหลายมิติ แม้จะมีความพยายามลดทอนในช่วง 2 ปีที่ผ่านมา แต่ก็ยังไม่อาจหยุดยั้งโศกนาฏกรรมเช่นนี้ได้
ติดตามเนื้อหาดีๆแบบนี้ได้ที่
Facebook : https://www.facebook.com/innnews.co.th
Twitter : https://twitter.com/innnews
Youtube : https://www.youtube.com/c/INNNEWS_INN
TikTok : https://www.tiktok.com/@inn_news
LINE Official Account : @innnews