สะเก็ดเงินบนหนังศีรษะรักษาอย่างไร? เปิดเทคนิคที่ช่วยให้อาการดีขึ้น

หลายคนที่เป็นสะเก็ดเงินบนหนังศีรษะต้องเจอกับปัญหาที่น่ารำคาญใจมากมาย ไม่ว่าจะเป็นผิวลอกเป็นแผ่น รู้สึกคันตลอดเวลา หรือรู้สึกไม่มั่นใจเวลาต้องจัดทรงผมออกงานต่างๆ ยิ่งภาวะนี้ปะทุเป็นช่วงๆ ก็ยิ่งทำให้การดูแลตัวเองกลายเป็นเรื่องละเอียดอ่อนขึ้นไปอีก แม้สะเก็ดเงินจะเป็นอาการเรื้อรัง แต่โชคดีที่ปัจจุบันมีวิธีดูแลรักษาให้อาการทุเลาลงได้ แม้จะไม่หายขาดแต่ก็ช่วยให้ใช้ชีวิตได้สบายขึ้นมาก

 สะเก็ดเงินบนหนังศีรษะคืออะไร?

สะเก็ดเงินบนหนังศีรษะเป็นลักษณะของการอักเสบเรื้อรังที่เกิดจากระบบภูมิคุ้มกันทำงานผิดปกติ ทำให้เซลล์ผิวหนังแบ่งตัวเร็วเกินไปจนเกิดเป็นเกล็ดหนา สีขาว หรือสีเงิน แม้จะไม่ใช่โรคติดต่อแต่ก็สร้างความรำคาญใจได้ไม่น้อย ทั้งเรื่องอาการคัน หนังศีรษะแห้งลอก และขาดความมั่นใจ ซึ่งลักษณะอาการที่พบบ่อยและสาเหตุที่กระตุ้นให้อาการกำเริบ มีดังนี้

 ลักษณะอาการที่พบบ่อย

สะเก็ดเงินบนหนังศีรษะสังเกตได้จากผิวหนังที่หนาขึ้น ลอกเป็นแผ่นคล้ายสะเก็ดสีขาวเงิน เกาะแน่นตามบริเวณไรผม กลางศีรษะ หรือท้ายทอย หลายคนมีอาการคันร่วมด้วย ซึ่งอาจรบกวนช่วงทำงานหรือเวลาออกกำลังกาย นอกจากนี้ยังอาจเกิดอาการแดงหรือผิวอักเสบรอบๆ บริเวณที่มีสะเก็ด หากเกาจนถลอกอาจทำให้การอักเสบลุกลามง่ายขึ้น จึงเป็นภาวะที่ต้องดูแลอย่างระมัดระวัง

 สาเหตุที่กระตุ้นให้อาการกำเริบ

แม้สะเก็ดเงินจะเกิดจากภูมิคุ้มกัน แต่สิ่งแวดล้อมและพฤติกรรมในชีวิตประจำวันก็มีผลอย่างมาก เช่น ความเครียด การพักผ่อนไม่เพียงพอ การดื่มแอลกอฮอล์ การติดเชื้อบริเวณผิวหนังบางชนิด รวมถึงสภาพอากาศที่แห้งและเย็น นอกจากนี้ การใช้ผลิตภัณฑ์แต่งผมหรือทำเคมีผมที่ระคายเคืองก็อาจทำให้อาการกำเริบได้ง่ายขึ้นเช่นกัน

 วิธีดูแลและรักษาเบื้องต้นที่ทำได้เอง

การดูแลตัวเองอย่างถูกวิธีสามารถช่วยลดการอักเสบ ระคายเคือง และทำให้อาการทุเลาลงได้ แม้จะไม่ใช่การรักษาที่หายขาดแต่ก็เป็นการดูแลตัวเองเบื้องต้นที่ช่วยให้หนังศีรษะอยู่ในภาวะสมดุลขึ้น

 เลือกแชมพูที่เหมาะกับผิวหนังอักเสบ

ควรใช้แชมพูที่มีส่วนผสมลดการอักเสบ เช่น Coal tar, Salicylic acid หรือสารที่ช่วยลดการผลัดเซลล์ผิว นอกจากนี้แชมพูสูตรอ่อนโยน ปราศจากน้ำหอมและแอลกอฮอล์ก็ช่วยลดการระคายเคืองได้ดีสำหรับคนที่หนังศีรษะไวต่อการอักเสบ

 วิธีสระผมและดูแลหนังศีรษะอย่างอ่อนโยน

เทคนิคการสระผมมีผลมากกว่าที่คิด ควรนวดเบาๆ ด้วยปลายนิ้วแทนการขูดหรือเกาแรงๆ เพราะการเกาอาจกระตุ้นให้เกิดรอยแผลซึ่งทำให้สะเก็ดเงินลุกลามได้ง่าย หลังสระเสร็จควรซับผมเบาๆ และหลีกเลี่ยงลมร้อนจากไดร์เป่าผม เพราะความร้อนสูงอาจทำให้ผิวแห้งและคันเพิ่มขึ้น ส่วนผลิตภัณฑ์จัดแต่งทรงผม ควรเลือกแบบไม่เหนียว ไม่ก่อการอุดตัน เพื่อลดโอกาสเกิดการอักเสบค่ะ

 การหลีกเลี่ยงปัจจัยกระตุ้นในชีวิตประจำวัน

ปัจจัยที่ควรหลีกเลี่ยง เช่น ความเครียดเรื้อรัง นอนน้อย สภาพอากาศแห้งและเย็น หรือแม้แต่การทำสีผม ดัดผมที่มีสารเคมีแรงๆ นอกจากนี้ การดื่มแอลกอฮอล์และการสูบบุหรี่ก็เป็นตัวกระตุ้นที่พบได้บ่อย การปรับพฤติกรรมเล็กๆ เหล่านี้จะช่วยให้หนังศีรษะได้พัก และทำให้การดูแลรักษามีประสิทธิภาพมากขึ้น

 การรักษาทางการแพทย์ที่ใช้ในปัจจุบัน

แม้การดูแลตัวเองจะช่วยบรรเทาอาการได้ระดับหนึ่ง แต่สำหรับคนที่เป็นสะเก็ดเงินบนหนังศีรษะในระดับปานกลางถึงรุนแรงควรพบแพทย์เท่านั้น ซึ่งปัจจุบันมีทางเลือกที่หลากหลายและพัฒนาขึ้นเรื่อยๆ ทำให้แพทย์สามารถเลือกวิธีที่เหมาะกับความรุนแรง อาการ และไลฟ์สไตล์ของผู้ป่วยได้อย่างเฉพาะเจาะจงมากกว่าเดิม

 ยาทาเฉพาะที่สำหรับสะเก็ดเงิน

ยาทาเฉพาะที่ออกฤทธิ์ตรงกับบริเวณที่มีอาการ โดยยาทากลุ่มที่ใช้บ่อย ได้แก่

• Corticosteroids ช่วยลดการอักเสบ แดง และลดอาการคัน
• Vitamin D analogues เช่น Calcipotriol ช่วยชะลอการแบ่งตัวของเซลล์ผิว
• ยาทาสำหรับหนังศีรษะ ซึ่งซึมซาบได้ง่ายกว่าเนื้อครีมทั่วไป

ยาทาเหล่านี้ช่วยให้ผิวนุ่มลง ลดการลอกเป็นแผ่น และทำให้หนังศีรษะดูเรียบเนียนขึ้นเล็กน้อย แต่ต้องใช้ภายใต้คำแนะนำของแพทย์เพื่อหลีกเลี่ยงผลข้างเคียงจากการใช้ติดต่อกันเป็นเวลานานค่ะ

 การรักษาด้วยยาเฉพาะทางที่แพทย์อาจพิจารณา

หากอาการสะเก็ดเงินกำเริบเรื้อรังจนรบกวนชีวิตประจำวัน แพทย์อาจพิจารณาการรักษาด้วยยาแบบ systemic therapy เช่น Methotrexate หรือ Cyclosporine ที่ช่วยควบคุมการอักเสบ ยากลุ่มนี้ให้ผลลึกถึงกลไกของโรค มักใช้ในกรณีที่อาการรุนแรงหรือเมื่อการใช้ยาทาเพียงอย่างเดียวไม่เพียงพอ อย่างไรก็ตาม ต้องได้รับการติดตามผลเลือดและประเมินสภาพร่างกายเป็นระยะ เพราะเป็นการรักษาที่มีผลต่อระบบภูมิคุ้มกันโดยตรง

 การฉายแสงหรือการรักษาเพิ่มเติมตามอาการ

อีกหนึ่งทางเลือกที่พบได้บ่อยคือการใช้แสงอัลตราไวโอเลตเพื่อช่วยลดการอักเสบ เช่น UVB Narrowband หรือ Excimer light ซึ่งมุ่งเป้าบริเวณที่เป็นโดยเฉพาะ การฉายแสงมักใช้ร่วมกับยาทาเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพ โดยแพทย์จะกำหนดจำนวนครั้งและความถี่ตามอาการ

 คำแนะนำเรื่องไลฟ์สไตล์ที่ช่วยให้อาการดีขึ้น

 การจัดการความเครียดและการพักผ่อน

ความเครียดถือเป็นตัวกระตุ้นที่มีผลต่อโรคสะเก็ดเงิน เพราะฮอร์โมนความเครียดสามารถเร่งให้การอักเสบภายในร่างกายทำงานหนักขึ้นกว่าปกติ คนที่อยู่ในช่วงงานเยอะ เรียนหนัก หรือพักผ่อนไม่เพียงพอ มักพบว่าอาการกำเริบง่ายขึ้น การจัดกิจวัตรประจำวันให้มีเวลาผ่อนคลาย เช่น ฝึกหายใจลึกๆ ทำสมาธิสั้นๆ ก่อนนอน หรือออกกำลังกายเบาๆ ช่วยให้ระดับความเครียดลดลง รวมถึงส่งผลให้คุณภาพการนอนดีขึ้น ซึ่งทั้งสองอย่างช่วยควบคุมอาการได้อย่างมีประสิทธิภาพค่ะ

 อาหารและโภชนาการที่ส่งผลดีต่อผิว

แม้อาหารไม่ได้ทำให้สะเก็ดเงินหายทันที แต่มีหลักฐานว่าการกินอาหารที่ลดการอักเสบสามารถช่วยให้ผิวหนังที่เป็นผื่นบรรเทาลงได้ เช่น

• ผักและผลไม้หลากสีที่อุดมด้วยสารต้านอนุมูลอิสระ
• ไขมันดีอย่างโอเมก้า-3 จากปลาแซลมอน ทูน่า หรือถั่วเมล็ดแข็ง
• อาหารไม่ผ่านการปรุงแต่งมาก เช่น ข้าวกล้อง ธัญพืชไม่ขัดสี

ในทางตรงกันข้าม อาหารทอด อาหารที่มีน้ำตาลสูง แอลกอฮอล์ และอาหารที่มีไขมันอิ่มตัวมาก อาจกระตุ้นการอักเสบในร่างกายได้ การปรับโภชนาการจึงเป็นอีกทางเลือกที่ช่วยลดความรุนแรงของโรคสะเก็ดเงินได้ในระยะยาว

 การหลีกเลี่ยงการเกาและการดึงสะเก็ด

แม้จะคันจนอยากเกามากแค่ไหน แต่การเกาหรือดึงสะเก็ดออกด้วยตัวเองอาจทำให้ผิวเกิดบาดแผลและนำไปสู่การลุกลามได้ ยิ่งสะเก็ดเงินอยู่บนหนังศีรษะ การเกาแรงๆ อาจทำให้ผิวถลอกหรืออักเสบหนักกว่าเดิม หากรู้สึกคันมากควรใช้วิธีลดการระคายเคือง เช่น ใช้แชมพูสูตรอ่อนโยน ประคบอุ่นเบาๆ หรือปรึกษาแพทย์เพื่อปรับการรักษา วิธีดูแลแบบนี้จะช่วยให้หนังศีรษะดีขึ้นโดยไม่ทำให้เกิดแผลหรือการอักเสบเพิ่มเติมค่ะ

 

แม้สะเก็ดเงินจะเป็นโรคเรื้อรังที่มีช่วงดี-ช่วงแย่สลับกัน แต่เมื่อรู้วิธีดูแลแบบองค์รวมและติดตามอาการอย่างสม่ำเสมอ ก็จะช่วยให้ใช้ชีวิตได้คล่องตัวขึ้น มีความมั่นใจมากขึ้น และทำให้อาการดีขึ้นได้ในระยะยาวค่ะ